نمایش نمادین شکاف ها و طبقات اجتماعی - مجله یک کامپیوتر

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، پلتفرم یا سکو با نام اسپانیایی حفره فیلمی است محصول سال 2019 به کارگردانی گالدر گارتلو اوروتیا که در مارس 2020 توسط کمپانی نتفلیکس منتشر شد، دیوید دسولا و پدرو ریورا نویسندگی این اثر را به عهده داشتند.

این فیلم که به ژانر علمی تخیلی وحشتناک تعلق دارد در طول یک ساعت و نیم زمان داستان به خوبی ذهن مخاطب را درگیر خود می نماید،نقش اصلی این اثر را ایوان مساگوئه (مسگیو) در قالب کاراکتر گورنگ عهده دار است. داستان فیلم در تمام یک ساعت و نیم زمان خود در یک زندان می گذرد. زندانی عمودی که از 333 طبقه تشکیل شده و در هر طبقه دو نفر زندانی هستند. هر دو زندانی تا زمانی که یکی از آن ها از بین نرود با هم هم سلول خواهند ماند.افراد زندان را عده ای بزهکار و عده ای که خود به دلایل شخصی مثل ترک اعتیاد به طور داوطلبانه وارد آن می شوند، تشکیل می دهد.

در مرکز این زندان یک حفره به طول کل ساختمان قرار گرفته است به طوری که افراد می توانند طبقات بالا و پایین خود را مشاهده نمایند. هرروز یک بار، در ساعتی خاص یک سکو(پلتفرم) پر از مواد غذایی مورد علاقه تک تک زندانیان- که در ابتدای ورود به زندان از آنان پرسیده می گردد-از طبقه اول آغاز به حرکت می نماید و در هر طبقه تنها دو دقیقه توقف دارد. زندانیان باید در این دو دقیقه غذای مورد احتیاج خود را بخورند و به هیچ وجه نمی توانند غذایی از روی سکو بردارند و ذخیره نمایند. مسئله ای که وجود دارد این است که اگر در هر طبقه افراد فقط بنا به احتیاج خود غذا مصرف نمایند غذا به مقدار کافی به طبقات پایین تر خواهد رسید اما از آنجایی که این اتفاق نمی افتد همیشه طبقات بالای زندان سیر و طبقات پایین گرسنه هستند.

گورنگ شخصیت اصلی داستان که داوطلبانه وارد زندان شده است سعی دارد این سیستم نادرست را اصلاح کند و در راستای این تصمیم اتفاقات مهیجی رخ می دهد. فیلم از بن داستان، سمبل است. نماد جامعه طبقاتی که هر چه به لایه های پایین تر جامعه می رویم افراد جامعه گرسنه تر و ضعیف تر می شوند.طبقات بالایی جامعه بدون توجه به اوضاع طبقات پایین تنها به خود فکر می نمایند و حیات خودشان برایشان دارای اهمیت است. علاوه بر این تمام افراد حاضر در آن زندان برای بقا دست به هر کاری می زنند.

این امر که با نمایش خشونت های بسیار در سکانس های مختلف فیلم نشان داده می گردد اشاره ای عمیق به خوی وحشیانه انسان دارد که در شرایط تنگنا دست به هر اقدامی می زند.نمایش بی پرده خشونت طلبی انسان برای بقای خود این پرسش را در ذهن مخاطب ایجاد می نماید که آیا این تنها قانون است که انسان را از ارتکاب اعمال حیوانی باز می دارد؟ آیا وجدان و فطرت در برابر احتیاجهای مادی انسان ناتوان هستند؟

پرسش هایی که البته فیلم به آن پاسخی نمی دهد اما به نظر می رسد که پاسخ آن ها از سوی فیلم ساز مثبت است.در کنار این مسئله نکته ای که توجه مخاطب را جلب می نماید پارادوکسی است که میان تئوری و عمل نشان داده می گردد. تئوری ای که مسئولان زندان طراحی نموده اند تا از طریق آن و به خیال خودشان غذا را در اختیار تمام زندانیان قرار دهند و عملی که در مغایرت کامل با تئوری قرار گرفته است و هیچگاه رخ نمی دهد.

این مسئله طعنه ایست به بسیاری از تصمیمات دنیا که در راستای از بین بردن فقر و کم کردن شکاف طبقاتی گرفته می گردد. در خاتمه فیلم پس از کوشش هایی که گورنگ برای جیره بندی غذا و رساندن آن به دست افراد طبقات پایین می نماید تا پیغام مهمی را به مسئولین زندان برساند ما شاهد سپردن این مسئولیت به دست یک کودک هستیم.این صحنه خاتمهی که کودکی حامل پیغام به سمت بالای زندان حرکت می نماید، بیانگر امید به نسل آینده دنیا است.کارگردان با نمایش تمام یأس ها و هراس ها مخاطب را در وحشت و هراس رها نمی نماید و بچه ها را وسیله نجات بشربت می داند.

نکته قابل اشاره در خصوص ژانر فیلم این است که فیلم در ژانر وحشت جای می گیرد اما با دانستن این مسئله نباید انتظار هیجانات آنی از داستان داشته باشیم چیزی که با نمایش فیلم، مخاطب را وحشت زده می نماید تصور آینده بشر با کم شدن منابع طبیعی غذایی و زیستی است. ترس از این که انسانِ هراسان از فنا برای بقای خود چه بلایی بر سر همنوعان خویش خواهد آورد و این وحشت عمیق و درونیست که در سراسر تماشای فیلم با مخاطب همراه می گردد.

اشاره به یک مسئله مبهم در فیلم پلتفرم که تنها یک نشانه و اشاره گذراست خالی از لطف نیست و آن مسئله مفهوم اعداد به کار برده شده در فیلم است. تعداد طبقات زندان همانطور که پیش از این ذکر شد 333 طبقه است که در هر طبقه آن 2 نفر ساکن هستند یعنی در نتیجه زندان 666 زندانی دارد. این عدد که یادآور سنبل های شیطان پرستانه است به سرعت ذهن مخاطب را به الگوهای شیطان پرستانه متبادر می نماید و علامت سوال بزرگی را در ربط این مفهوم به جان مایه اصلی داستان در ذهن مخاطب ایجاد می نماید.

این اثر ممکن است از حیث عریان کردن صفات حیوانی انسان و نمایش ذات غریزه گرای بشر افراد کتابخوان را به یاد کتاب کوری ژوزه ساراماگو بی اندازد. اگر به ژانر تخیلی با درونمایه فلسفی علاقه دارید تماشای این فیلم را از دست ندهید.

منبع: خبرنامه دانشجویان ایران

بانیما: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما

مجله کامپیوتر: از کامپیوتر و IT کلی مقاله و ترفند جالب اینجا داریم